Hoe laad jij op? Het verschil tussen introvert, extravert en ambivert
Hoe laad jij op? Het verschil tussen introvert, extravert en ambivert
Hoe laad jij op na een drukke week? Doe je het liefst de gordijnen dicht, kruip je onder een dekentje op de bank en kijk je een paar afleveringen van een nieuwe Netflix-serie? Of krijg je energie van een avondje uit met een groep vrienden? Als jij jouw gebruiksaanwijzing kent, weet je hoe jij het beste oplaadt. Daarbij maakt het wezenlijk uit of je introvert, extravert of ambivert bent. Ofwel: hoe gevoelig je bent voor dopamine.
> Deze blog maakt deel uit van een serie blogs over het creëren van een realistischer zelfbeeld
Een kwestie van prikkels
Als je introvert bent, ben je gevoelig voor prikkels van buitenaf. Je raakt sneller overprikkeld. Om op te laden heb je het nodig om rust te nemen. Ben je extravert, dan heb je prikkels van buitenaf juist nodig om je goed te voelen. Natuurlijk heb ook jij een grens, maar die ligt veel verder dan die van een introvert. Om op te laden heb je het nodig om reuring op te zoeken. Als je ambivert bent, zoek je prikkels uit de buitenwereld op om je goed te voelen. Maar je hebt het op z'n tijd ook nodig om rust te nemen.
‘Nee’ zeggen
Het is goed om te weten dat er niet één manier is waarop je kunt opladen. Mensen verschillen wezenlijk in de manier waarop ze energie krijgen. Als je weet wat voor jou werkt, kun je daar bewust voor gaan kiezen. Dan kun je 'nee' zeggen tegen activiteiten die energie kosten en 'ja' tegen activiteiten die energie geven. Dat kan soms moeilijk zijn. Als mensen om je heen een andere aanleg hebben, dan zullen zij andere keuzes willen maken. Het vergt standvastigheid om dan toch voor jezelf te kiezen.
Gevoeligheid voor dopamine
Hoe kan het dat mensen zo verschillen in de wijze waarop zij opladen? Dat blijkt vooral te liggen aan de gevoeligheid voor dopamine, een neurotransmitter. Neurotransmitters zijn chemicaliën die boodschappen overbrengen van zenuwcel naar zenuwcel én van zenuwcel naar spiercel. Zij bepalen in de hersenen welke hoeveelheid bloed via welke route naar de verschillende hersengebieden stroomt.
Bij introverte mensen voert de route langs het ‘denkende’ deel van onze hersenen, onder andere de prefrontale cortex. Bij extraverte mensen voert de route juist langs de 'zintuiglijke delen' van onze hersenen, waar zicht, gehoor, gevoel en smaak zijn gelokaliseerd.
Dopamine zorgt er als neurotransmitter voor dat bepaalde hersengebieden worden geactiveerd. Dopamine wordt ook wel de neurotransmitter voor plezier genoemd, omdat het ons beloningsstelsel in onze hersenen activeert. Extraverte, introverte en ambiverte mensen verschillen in hun gevoeligheid voor dopamine.
> Extravert: meer dopamine nodig
Als extravert persoon ben je ongevoeliger voor dopamine. Je hebt er dus meer van nodig. Je hersenen geven dopamine af als wij nieuwe ervaringen opdoen. Ben je extravert, dan heb je daardoor meer behoefte aan nieuwe ervaringen. Want: een tekort aan nieuwe ervaringen geeft een tekort aan dopamine. En daardoor ga je je als extravert minder goed voelen. Extraverten zijn doeners die gericht zijn op hun buitenwereld, ook zijn ze generalisten die zich in de breedte interesseren.
> Introvert: minder dopamine nodig
Ben je een introvert persoon, dan ben je juist gevoeliger voor dopamine. Je hebt er daardoor minder van nodig. Als introvert, heb je het nodig om gedoseerd actief te zijn om je goed te voelen. Introverten zijn denkers die meer gericht zijn op hun binnenwereld, bovendien zijn ze specialisten die zich in een onderwerp willen verdiepen.
> Ambivert: een beetje van beide
De meeste mensen zitten ergens in het midden en zijn ambivert. Ambivert wil zeggen dat je van beide dimensies kenmerken hebt. Je hebt momenten dat je vooral in de doe-modus zit en momenten dat je behoefte hebt aan de denk-modus. Je begeeft je een tijd vol energie in de gezelligheid van een feestje, en hebt daarna een tijd rust nodig om je op te laden.
Energie
Als je niet naar je aard leeft, dan kun je daar flink op leeglopen. Je energie raakt op, je raakt uitgeput en lusteloos. Als je je gevoeligheid voor dopamine kent, weet je hoe jij je weer kunt opladen. Als je daar vervolgens naar leeft, en op de juiste momenten ‘nee’ of ‘ja’ zegt tegen activiteiten, dan blijft je energie in balans.
Vijf persoonlijkheidsdimensies
Naast de persoonlijkheidsdimensie extravert-introvert zijn er nog vier dimensies die invloed hebben op hoe je functioneert: de dimensie gevoelig-stabiel, de dimensie flexibel-doelgericht, de dimensie taakgericht-mensgericht en de dimensie openheid-praktisch. Het helpt enorm om je eigen gebruiksaanwijzing te kennen in je leven.
Zelfbeeldtraining
Wil je meer over jouw persoonlijkheidsdimensies weten en daar actief mee aan de slag gaan? Neem dan deel aan de Zelfbeeldtraining die twee keer per jaar start, in januari en in juni. In de video hieronder vertel ik wat over de inhoud van het eerste dagdeel van deze training.
Laat via het contactformulier weten dat je belangstelling hebt. Ik neem dan zo snel mogelijk contact met je op om vrijblijvend met jou te bespreken wat de mogelijkheden zijn.
Bronnen
- Depue, R.A. & Collins, P.F. (1999). 'Neurobiology of the structure of personality: Dopamine, facilitation of incentive motivation and extraversion'. Behavioral and Brain Sciences, 22, 491-517.
- Ashby, F.G. & Isen, A.M. & Turken, A.U. (1999). 'A neuropsychological theory of positive affect and its influence on cognition'. Psychol Rev, 106, 529-550.
- www.wetenschap.infonu.nl (04-10-2017) 'Introvert of extravert: de rol van neurotransmitters'.
1 Comment
Leave a Comment
You must be logged in to post a comment.
[…] introvert of extravert bent, voortkomt uit een verschil in behoeften van je hersenen. De oorzaak? Hoe gevoelig je bent voor dopamine en langs welk deel van je hersenen dit hormoon wordt vervoerd (het denkende of het zintuiglijke […]